فوق تخصصی شطرنج

هر خط قائم كه ستون ناميده مي‌شود هميشه با يك حرف معرفي مي‌گردد و هر خط افقي كه عرض نام دارد هميشه داراي يك عدد خواهد بود. حرفها از چپ براست و اعداد از پايين به بالا ادامه يافته‌اند.

براي نوشتن يك حركت ابتدا علامت اختصاري مهره‌اي كه بازي خواهد شد (مگر در مورد پياده كه از نوشتن علامت اختصاري آن صرفنظر مي‌گردد) سپس خانه عزيمت و در آخر خانه مقصد نوشته مي‌شود.

مقابل شاه سفيد شاه سياه واقع مي‌شود ، مقابل وزير سفيد وزير سياه قرار دارد ، مقابل هر يك از فيل‌هاي سفيد يك فيل سياه مستقر مي‌گردد ، مقابل هر اسب سفيد يك اسب سياه موضع مي‌گيرد و بالاخره در مقابل هر رخ سفيد يك رخ سياه در سنگر مي‌نشيند. ضمناً مشاهده مي‌شود كه وزيرها در خانه‌هاي هم رنگ خود مستقر مي‌گردند : يعني وزير سفيد در خانه سفيد و وزير سياه در خانه سياه.

وضع ابتدايي مهره‌ها كه در شكل پيش نمايش داده شده براي هميشه ثابت و لايتغير مي‌باشد.

در اينجا نيز چند اصطلاح ديگر راجع به علامت گذاري عرصه شطرنج يادآوري مي‌كنيم :

1-       هر يك از 32 عنصر بازي شطرنج را مهره مي‌گويند.

2-       بجز 16 پياده هر يك از 16 مهره ديگر را سوار مي‌نامند.

3-       وزير و رخ سوارهاي بزرگ نام دارند.

4-       فيل و اسب به سوارهاي كوچك موسومند.

5-       هر سواري كه به شاه يا وزير نزديك باشد به نام آن خوانده مي‌شود مثلاً فيل وزير يا فيل شاه.

6-       هر پياده نام سواري را كه در ابتداي بازي در جلو آن قرار گرفته است به خود مي‌گيرد.

بدين ترتيب :

پياده‌هاي a  و h پياده رخ ناميده مي‌شوند.

پياده‌هاي b  و g پياده اسب ناميده مي‌شوند.

پياده‌هاي c  و f پياده فيل ناميده مي‌شوند.

پياده‌هاي d پياده وزير ناميده مي‌شود.

پياده‌هاي e پياده شاه ناميده مي‌شود.

ترفيع پياده

وقتي كه يك پياده به آخرين خانه خود رسيد (يعني اگر يك پياده سفيد يكي از خانه‌هاي عرض a8-h8 يا يك پياده سياه يكي از خانه‌هاي عرض a1-h1 را اشغال كرد) ديگر پياده نبوده و بايد بلافاصله به يك سوار هم رنگ خود تبديل (ترفيع) پابد.

ممكن است آن سوار ، وزير ، اسب ، رخ ، يا يك فيل باشد و البته به انتخاب سرفي كه صاحب اين پياده ترفيع يافته است بستگي خواهد داشت. اين پياده مجبور نيست در انتخاب خود سوار‌هاي كشته شده را منظور نظر قرار دهد و روي همين اصل است كه يك شطرنج باز مي‌تواند دو وزير يا بيشتر (9 وزير) ، 3 اسب يا بيشتر (تا 10 اسب)، 3 فيل يا بيشتر (تا 10 فيل) ، 3 رخ يا بيشتر (تا 10 رخ) داشته باشد. اين تبديل پياده را ترفيع گويند.

كيش با علامت + و !نمايان بازي خوب و ؟نمايان بازي ظعيف است .

زدن مهره * ولي اگر ۲مهره مثلاً اسب ميتوانند يك مهره را بزنند بايد علاوه بر نوشتن اسم مهره موقیعت قبلیش را هم بنویسیم .

در ثبت اسم مهره بعد نام مکان مقصد

برای زدن مهره حریف در نوشتن حرکات از x استفاده می شه.

نکته2: فقط بین مهره ها وقتی مثلا اسب حریفو با سرباز می زنی که تو خونه g5 قرار داره و سرباز درون f4 قرار داره می گیم: اول اسم خونه قبلی سرباز بدون شماره و بعد x و بعد اسم خونه ای که اسب داخلش قرار داره => fxg5

نکته3: برای مهره های دیگه غیر از سرباز مخفف اسم مهره و بعد x و بعد اسم خونه ای که مهره حریف داخلشه مثلا => Qxe5 (یعنی وزیر مهره درون خونه e5 رو میزنه)

نکته4: وقتی با مهره ای به شاه حریف کیش می دی بعد اسم خونه علامت + میزاریم مثلا => +Bg3

نکته5 : برای حرکت کیش و مات شاه حریف به جای + علامت # میزاریم مثلا => Qg3#

نکته آخر: حرکت شاه قلع سمت وزیر رو O-O-O و حرکت شاه قلعه سمت شاه رو O-O می گن.